Nowy obowiązek ujawniania wynagrodzeń a ochrona danych osobowych – co musi wiedzieć dyrektor instytucji kultury

Już od 24 grudnia 2025 r. każdy pracodawca będzie zobowiązany do podawania w ogłoszeniu o pracę informacji o wynagrodzeniu lub jego przedziale. Nowy przepis art. 183ca Kodeksu pracy ma zwiększyć przejrzystość płac, ale jednocześnie rodzi pytania o ochronę danych osobowych pracowników – zwłaszcza w małych zespołach lub przy unikalnych stanowiskach. Czy jawność płac może pośrednio ujawnić zarobki konkretnej osoby? Jakich informacji nie wolno już żądać od kandydata do pracy? I jak przygotować ogłoszenie rekrutacyjne, by nie naruszyć RODO? Poznaj praktyczne wyjaśnienia i zalecenia.

Czytaj więcej

Zamówienia publiczne na przełomie roku: jak stosować przepisy PZP w instytucji kultury w 2025/2026

Proszę o opinię w sprawie progów stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych w przypadku zamówienia planowanego na przełomie roku. Instytucja kultury planuje wszczęcie postępowania przetargowego w bieżącym roku (2025), dotyczącego usługi ochrony budynku, której realizacja nastąpi w roku przyszłym (2026). Założeniem jest, że postępowanie zostanie ogłoszone i przeprowadzone jeszcze w 2025 roku. Czy w takim przypadku – jeśli zarówno ogłoszenie postępowania, jak i podpisanie umowy nastąpią w 2025 roku – obowiązują nas progi stosowania ustawy PZP obowiązujące na rok 2025? Jakie przepisy należy zastosować, jeśli postępowanie zostanie ogłoszone w 2025 roku, ale umowa z wykonawcą zostanie zawarta dopiero w styczniu 2026 roku (np. 2 stycznia)? Czy w takiej sytuacji obowiązuje jeszcze próg z 2025 roku, czy już nowy – obowiązujący od 2026 roku?

Czytaj więcej

Sprzedaż książki a rozliczenie kosztów w PIT: kiedy można zastosować faktyczne wydatki – interpretacja dyrektora KIS z 13 sierpnia 2025 r.

Twórcy, którzy uzyskują przychody z tytułu sprzedaży książek, mogą korzystać z preferencyjnych 50% kosztów uzyskania przychodów. Jednak co w sytuacji, gdy rzeczywiste nakłady na wydanie i kolportaż dzieła przewyższają połowę uzyskanego przychodu? W takiej sprawie wypowiedział się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, analizując przypadek autora, który w 2024 roku uzyskał 8.300 zł przychodu ze sprzedaży książki, podczas gdy na jej wydanie poniósł koszty w wysokości aż 23.400 zł. Interpretacja wyjaśnia, kiedy możliwe jest odejście od ryczałtowych 50% kosztów i zastosowanie faktycznie poniesionych wydatków – oraz jakie warunki formalne i dowodowe muszą zostać spełnione, by fiskus je uznał.

Czytaj więcej

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to nie tylko rewolucja w księgowości – to także ogromne wyzwanie organizacyjne dla działów kadr. Od 1 lutego 2026 r. każdy zakup dotyczący BHP, badań lekarskich, delegacji czy refundacji okularów będzie musiał być udokumentowany fakturą ustrukturyzowaną, przesłaną do KSeF. Zmieni się sposób dokumentowania wydatków, ich identyfikowania w systemach oraz przypisywania do pracownika i jego obowiązków służbowych. W praktyce oznacza to nowe procedury w zakresie współpracy między pracownikiem a działem kadr, a także między kadrami a działem finansów. Co więcej, pracownik samodzielnie realizujący zakupy będzie musiał zadbać, by faktura została prawidłowo wystawiona – a kadry, by można ją było zidentyfikować i rozliczyć. Czy delegację można rozliczyć bez papierowego dokumentu? Co z fakturą za okulary lub posiłek profilaktyczny? Jakie dane podać sprzedawcy? Kto będzie miał dostęp do dokumentów w KSeF?

Rozstrzygnięcie nadzorcze: Czy w statucie instytucji kultury określa się długość kadencji jej dyrektora

Na mocy rozstrzygnięcia nadzorczego z 3 stycznia 2025 r. Wojewoda Lubelski stwierdził nieważność części uchwały Rady Gminy Biszcza w sprawie nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Kultury, Sportu i Rekreacji. Zakwestionowany zapis dotyczył kadencji dyrektora instytucji – ustalono ją bowiem w przedziale od 1 do 5 lat, podczas gdy ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej jednoznacznie określa minimalną długość kadencji dyrektora instytucji kultury innej niż artystyczna na 3 lata. Organ nadzoru uznał, że rada gminy nie może w akcie prawa miejscowego ingerować w rozwiązania już uregulowane przez ustawodawcę. W konsekwencji postanowienia § 4 ust. 1 statutu uznano za sprzeczne z prawem i wyeliminowano z obrotu prawnego. Sprawa stanowi istotne przypomnienie dla jednostek samorządu terytorialnego o konieczności ścisłego przestrzegania granic upoważnień ustawowych przy tworzeniu statutów samorządowych instytucji kultury.

Czytaj więcej

Umowy cywilnoprawne i działalność gospodarcza wliczane do stażu pracy od 1 stycznia 2026 r. – wskazówki, dokumentacja, terminy

Od 1 stycznia 2026 r. wchodzą w życie długo oczekiwane i szeroko komentowane zmiany w Kodeksie pracy, które wprowadzają zupełnie nową definicję stażu pracy. Do stażu pracy – mającego wpływ na wymiar urlopu wypoczynkowego, dodatki stażowe, nagrody jubileuszowe czy odprawy – będą wliczane już nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, lecz także wybrane okresy aktywności zawodowej na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenia, umowy agencyjne), prowadzenia własnej działalności gospodarczej oraz współpracy z osobą prowadzącą firmę. Zmiana dotyczy zarówno przyszłych pracowników, jak i osób już zatrudnionych, które w ciągu dwóch lat od wejścia w życie ustawy udokumentują swoje wcześniejsze okresy aktywności zawodowej. Jakie dokładnie typy umów i okresów będą się liczyć? Jak wygląda procedura dokumentowania stażu pracy cywilnoprawnego? Co się zmienia w jednostkach sektora publicznego, a co w firmach prywatnych? Wyjaśniamy wszystko krok po kroku, łącznie z przykładami, skutkami prawnymi oraz rekomendacjami dla działów HR.

Czytaj więcej

Zasiłek macierzyński krok po kroku – jak go prawidłowo obliczyć i wypłacić

Dla dyrektora instytucji kultury, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie kadrowo-finansowe jednostki, błędne naliczenie zasiłku macierzyńskiego to ryzyko korekt w ZUS i dodatkowych wypłat. Ten przewodnik pomoże Ci uniknąć tych problemów – dowiesz się, jak prawidłowo ustalić wysokość zasiłku w zależności od rodzaju i terminu urlopu, kiedy stosować stawkę 100%, kiedy 70%, a kiedy 81,5% oraz jak rozliczyć zasiłek w nietypowych przypadkach, takich jak rezygnacja z części urlopu czy jego podział między rodziców.

Czytaj więcej

Zamówienia publiczne: Czy instytucja kultury może się zgodzić na zmianę materiału budowlanego po podpisaniu umowy

Instytucja kultury w wyniku przetargu wyłoniła wykonawcę i zleciła budowę budynku głównego i gospodarczego na potrzeby nowo powstającego oddziału. W trakcie realizacji inwestycji zmianie uległa koncepcja położenia kostki półbrukowej wokół budynków na kostkę kamienną. Wartość inwestycji wzrośnie o ok. 0,50%. Czy taka zmiana w ramach tego zamówienia może być wprowadzona?

Czytaj więcej

Rozstrzygnięcie nadzorcze: Czy w wyniku podziału instytucji kultury może powstać ośrodek sportu i rekreacji

Wojewoda Lubelski stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Izbicy dotyczącej podziału Samorządowego Ośrodka Kultury i Sportu. Powodem było utworzenie – w wyniku tego podziału – nowej jednostki, która nie spełniała ustawowych wymogów instytucji kultury, ponieważ jej podstawową działalnością miały być zadania z zakresu sportu i rekreacji. Tymczasem ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej nie dopuszcza, by skutkiem podziału instytucji kultury było powołanie jednostki o innym niż kulturalny charakterze. W ocenie organu nadzoru doszło do istotnego naruszenia prawa, co skutkowało stwierdzeniem nieważności uchwały.

Czytaj więcej

Instytucje kultury a nowe obowiązki sprawozdawcze – co warto wiedzieć przed zamknięciem roku 2025 w księgach rachunkowych

Rok 2025 jest dla instytucji kultury kolejnym okresem sprawozdawczym, w którym obowiązują istotne zmiany wynikające z nowelizacji ustawy o rachunkowości. Choć nowelizacja z końca 2024 roku nie wprowadza nowych uproszczeń, to porządkuje istniejące zasady i jednoznacznie wskazuje, które z nich mogą być stosowane przez instytucje kultury. Utrzymano m.in. obowiązek sporządzania pełnego sprawozdania finansowego – obejmującego bilans, rachunek zysków i strat, informację dodatkową oraz rachunek przepływów pieniężnych – także dla tych jednostek, które spełniają kryteria małej lub mikrojednostki. Instytucje kultury nie mogą korzystać z niektórych uproszczeń, np. z rezygnacji z tworzenia odpisów aktualizacyjnych, rezerw na ryzyko, strat czy świadczeń pracowniczych. Nie mogą też stosować amortyzacji podatkowej zamiast bilansowej. Nadal jednak mają prawo do korzystania z innych uproszczeń przewidzianych dla małych jednostek, m.in. w zakresie leasingu i odroczonego podatku dochodowego.

Czytaj więcej