Od 1 października 2025 roku w Polsce obowiązuje system kaucyjny, który zmienia sposób postępowania z opakowaniami po napojach – także w instytucjach kultury. Choć nowe przepisy na pierwszy rzut oka dotyczą głównie detalistów i konsumentów, ich wpływ sięga znacznie dalej. System obejmuje bowiem wszystkie podmioty nabywające napoje w butelkach i puszkach objętych kaucją, również na potrzeby działań wewnętrznych. Oznacz...

Jako dyrektor instytucji kultury otrzymałem pismo z urzędu gminy o następującej treści: „Zwracam się do Państwa z przypomnieniem i prośbą w kwestii przekazywania do Urzędu Gminy informacji o zamiarze udziału przez Państwa jednostki w naborach dotyczących pozyskiwania środków zewnętrznych, aplikowania o nie i zawierania w tym zakresie umów. Wiedza ta jest niezbędna do prawidłowego zarządzania polityką pozyskiwania i w...

Jestem dyrektorem gminnej instytucji kultury, w której obsługa kadrowo-księgowa realizowana jest przez Centrum Usług Wspólnych (CUW). Mam pytanie dotyczące zasad rozliczania delegacji służbowych. Pracownicy domu kultury i biblioteki regularnie uczestniczą w szkoleniach. Często są to szkolenia kilkudniowe, które wiążą się z dodatkowymi kosztami, np. noclegiem. Czy pracownik, który wcześniej rezerwuje hotel (po uprzedn...

Dnia 23 września Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy wdrażającej Akt o usługach cyfrowych (DSA), który wprowadzi w Polsce kompleksowy system walki z nielegalnymi treściami w internecie i dezinformacją. Nowe przepisy mają na celu wzmocnienie ochrony użytkowników sieci, a jednocześnie zapewnienie przejrzystych zasad działania dla platform internetowych. Kluczowym elementem projektu jest uwzględnienie ochrony prawnoa...

Reksio, jeden z najbardziej rozpoznawalnych bohaterów polskiej animacji, był przez lata przedmiotem sporu sądowego o prawa autorskie. W maju 2025 roku Sąd Najwyższy orzekł, że prawa majątkowe do wizerunku postaci dzielą się pomiędzy Studio Filmów Rysunkowych a spadkobierczynię Lechosława Marszałka – grafika i reżysera odpowiedzialnego za stworzenie Reksia. Orzeczenie kończy trwającą od 2017 roku batalię prawną i jasn...

Jako instytucja kultury zleciliśmy freelancerowi wykonanie projektów kostiumów do spektaklu. Po czasie dowiedzieliśmy się, że bardzo podobne stroje – z pewnymi zmianami – zostały wykorzystane przez tego samego projektanta w innym teatrze. Nie podpisywaliśmy z twórcą pisemnej umowy. Czy mamy prawo sprzeciwić się ponownemu wykorzystaniu projektów? Czy przysługują nam jakiekolwiek prawa autorskie do tych kostiumów?

Czy w statucie instytucji kultury można wpisać jej dokładny adres, określić filie, zastrzec skrót nazwy i opisać wzór pieczęci? Choć praktyka samorządów w tym zakresie bywa różna, odpowiedź ustawodawcy – i nadzoru wojewody – jest jednoznaczna. Statut instytucji kultury jest dokumentem o ścisłym charakterze, którego treść ogranicza zamknięty katalog elementów określony w art. 13 ust. 2 uodk. Próby rozszerzenia tego ka...

Czy gmina może powierzyć instytucji kultury zadania z zakresu pomocy społecznej i połączyć ją organizacyjnie z Klubem Seniora? Choć w praktyce samorządów takie rozwiązania bywają postrzegane jako sposób na integrację działań kulturalnych i społecznych, przepisy prawa jednoznacznie wskazują granice dopuszczalnych działań organizacyjnych. W najnowszym rozstrzygnięciu nadzorczym z 15 listopada 2024 r. (znak: NPII.4131.1...

Granice ekspresji artystycznej wyznaczone przez prawo karne. Sąd Okręgowy w Łodzi warunkowo umorzył postępowanie wobec artysty, który w ramach wystawy retrospektywnej – zdaniem sądu – znieważył symbole państwowe i obraził uczucia religijne. Choć twórczość Piotra Wygachiewicza (Marcelo Zammenhoffa) miała charakter prowokacyjny i symboliczny, sąd uznał, że doszło do naruszenia norm chroniących dobra konstytucyjne – w t...

Jesteśmy instytucją kultury, czy organizator może nam przekazać budynek młynu jako obiektu do zwiedzania wraz z częścią hotelową i kawiarnią. W statucie nie jest zawarte prowadzenie działalności hotelarskiej i gastronomicznej. Rozumiemy, iż musi to być zawarte w statucie.

Współczesne muzeum to nie tylko miejsce gromadzenia i udostępniania zbiorów, ale także aktywny uczestnik systemu edukacji kulturalnej. Coraz więcej instytucji kultury w Polsce otwiera swoje drzwi dla najmłodszych odbiorców – w tym również dla przedszkolaków. I choć prowadzenie zajęć dla dzieci w wieku 3–6 lat wiąże się z dodatkowymi obowiązkami organizacyjnymi i prawnymi, to odpowiednio przygotowany program muzealny ...

Czy można jedną uchwałą zarówno utworzyć instytucję kultury, jak i nadać jej statut? Wojewoda Śląski nie ma wątpliwości: nie. W swoim rozstrzygnięciu nadzorczym stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej, która próbowała połączyć te dwie decyzje w jednym akcie. Organ nadzoru uznał, że doszło do istotnego naruszenia prawa – akt utworzenia instytucji kultury ma bowiem charakter wewnętrzny, natomiast ...

Będziemy podpisywać umowę na prowadzenie zajęć tanecznych dla dzieci w ośrodku kultury. W związku ze Standardami Ochrony Małoletnich prowadzący zajęcia musi przedstawić nam jako ośrodkowi kultury „Informację z Krajowego Rejestru Karnego „że nie figuruje w kartotece karnej KRK”. Osoba, która będzie prowadzić te zajęcia, podpisała z nami już taką umowę w 2024 roku. Czy teraz podpisując nową umowę na rok 2025/2026 osoba...

Czy pracownik zatrudniony na czas określony od 1 lutego 2025 r. do 30 listopada 2025 r., który przy zawarciu umowy przedstawił zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego (KRK), musi ponownie okazać aktualne zaświadczenie przy podpisaniu kolejnej umowy od 1 grudnia 2025 r.? Do której części akt osobowych należy włączyć zaświadczenie z KRK przy zatrudnianiu nowego pracownika?

Jesteśmy samorządową instytucją kultury. Chcemy zatrudnić osobę, która będzie, między innymi, zastępowała osobę w kasie, tj. obsługiwała klientów (sprzedaż biletów, przyjmowała płatności za warsztaty itd.). Czy taka osoba powinna mieć zaświadczenie o niekaralności czy wystarczy oświadczenie o niekaralności?