Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a
03-918 Warszawa
W dynamicznie zmieniającym się środowisku instytucji kultury, biblioteki coraz częściej sięgają po nowe formy współdziałania z otoczeniem. Nawiązywanie świadomych, celowych i dobrze zaplanowanych partnerstw to nie tylko sposób na poszerzenie oferty, ale także skuteczne narzędzie rozwoju, wzmacniania wizerunku i budowania pozycji biblioteki jako instytucji otwartej, aktywnej i reagującej na potrzeby społeczności. Podc...
W czasach, gdy konkurencją dla książki są media społecznościowe, seriale i gry online, biblioteka musi zaskakiwać, by przyciągać odbiorców. Czy biblioteka może pojawić się na festiwalu muzycznym, zorganizować speed dating lub zainspirować tysiące czytelników w różnych krajach? Może – i to z sukcesem! Podczas szkolenia poznasz nowoczesne, nieszablonowe metody promocji czytelnictwa, które z powodzeniem stosują bibliote...
Zostałeś powołany na stanowisko dyrektora instytucji kultury? Gratulacje! To jednak dopiero początek wyzwań. W trakcie szkolenia dowiesz się, jak bezpiecznie i profesjonalnie wejść w nową rolę – od formalności po budowanie relacji z zespołem. Na przykładzie biblioteki omówimy m.in. obowiązki prawne, negocjowanie warunków umowy, pierwsze decyzje organizacyjne, odpowiedzialność finansową i sposoby na skuteczne zarządza...
Teatr – instytucja kultury – zlecił wykonanie ekspertyzy technicznej dotyczącej przyczepności tynków w przestrzeni widowni i sceny. Wyniki badań wykazały znaczne odparzenia tynków na stropie i ścianach, co stwarza wysokie ryzyko ich odpadnięcia. W ekspertyzie wskazano realne zagrożenie dla życia i zdrowia zarówno widzów, jak i pracowników teatru przebywających w tych przestrzeniach. W celu zapewnienia bezpieczeństwa ...
Zamawiający planuje organizację imprezy kulturalnej, w tym koncertów kilku artystów. Czy takie zamówienie podlega przepisom ustawy Pzp? Kluczowe znaczenie ma wartość zamówienia i jej relacja do progu unijnego, o którym mowa w art. 11 ust. 5 pkt 2 Pzp. Sprawdź, jak należy interpretować ten przepis i co decyduje o możliwości jego zastosowania.
Biblioteki, muzea, galerie i teatry coraz chętniej sięgają po rozwiązania sztucznej inteligencji do digitalizacji zbiorów, interaktywnych wystaw czy automatyzacji komunikacji z odbiorcami. Jednak za innowacyjnością idzie również odpowiedzialność – szczególnie w obszarze prawa autorskiego. Bez wyraźnych zasad i świadomości prawnej wykorzystanie sztuczna inteligencja może rodzić poważne ryzyka: od niezamierzonego narus...
Sztuczna inteligencja (AI) zmienia sposób funkcjonowania instytucji kultury, otwierając przed nimi nowe możliwości organizacyjne, edukacyjne i promocyjne. Jednak wraz z rosnącym wykorzystaniem AI pojawiają się nowe regulacje prawne oraz pytania dotyczące odpowiedzialnego stosowania tych technologii. Jeśli zarządzasz biblioteką, muzeum, teatrem czy domem kultury, nasza najnowsza książka pomoże Ci zrozumieć, jak dostos...
Sztuczna inteligencja coraz śmielej wkracza do instytucji kultury, usprawniając komunikację, organizację wydarzeń i zarządzanie zasobami. Darmowe narzędzia AI, takie jak chatboty, generatory treści czy systemy analizy danych, mogą odciążyć pracowników i poprawić jakość obsługi odbiorców. Sprawdź, które darmowe programy wykorzystujące sztuczną inteligencję warto wdrożyć w swojej instytucji kultury.
Imprezy masowe w instytucjach kultury to temat, który z pozoru dotyczy jedynie największych wydarzeń. W praktyce może objąć jednak także działalność codzienną wielu placówek. Wydarzenia artystyczne, koncerty plenerowe, wystawy czy projekcje mogą – zależnie od formy, miejsca i liczby uczestników – podlegać rygorystycznym regulacjom ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Dla dyrektora instytucji kultury oznacza to n...
Wkrótce uproszczone zostaną procedury udziału w przetargach publicznych – wykonawcy będą mogli posługiwać się jednym certyfikatem zamiast zestawu dokumentów z ZUS, KRK czy urzędu skarbowego. Dla dyrektorów instytucji kultury oznacza to realne uproszczenie procesu weryfikacji podmiotów ubiegających się o zamówienia publiczne. Dzięki temu możliwe będzie szybsze i sprawniejsze przeprowadzanie postępowań, bez rezygnacji ...
Wkrótce na wykonanie robót budowlanych w otoczeniu zabytków nie będzie już wymagane pozwolenie konserwatora – wystarczy zgłoszenie. To jedna z kluczowych propozycji nowelizacji przepisów, która ma na celu uproszczenie procedur administracyjnych i wsparcie przedsiębiorców. Projekt ustawy, przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, trafił właśnie pod obrady Stałego Komitetu Rady Ministrów.
Decyzją Dyrekcji Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca, w związku z osiągnięciem limitu wniosków w ramach II naboru do inwestycji A2.5.1 KPO dla Kultury, następuje skrócenie terminu naboru w konkursie grantów i stypendiów. Wnioski za pośrednictwem systemu Witkac: kpo.kultura.witkac.pl można składać do 26 czerwca 2025 r. (włącznie) do godziny 23:59.
Już od 16 czerwca 2025 r. rusza II nabór wniosków do programu KPO dla Kultury – kompleksowego instrumentu finansowego, który umożliwia zdobycie środków na cyfryzację, modernizację, rozwój kadr i poszerzenie oferty kulturalnej. Złóż wniosek do 30 czerwca 2025 r. i skorzystaj z dofinansowania w wysokości nawet 200 000 zł – niezależnie od tego, czy reprezentujesz samorządową instytucję, NGO, czy działasz indywidualnie j...
Nowe przepisy mają zachęcić pracodawców – w tym instytucje kultury – do zatrudniania osób po 50. roku życia oraz emerytów. Od 1 czerwca 2025 r. instytucja kultury może bowiem uzyskać dofinansowanie do wynagrodzenia dla bezrobotnych 50+ i poszukujących pracy seniorów. Wsparcie może wynieść nawet 2.333 zł miesięcznie, trzeba jednak spełnić określone warunki. Sprawdź szczegóły i skorzystaj z dofinansowania do zatrudnien...
Jako instytucja kultury zleciliśmy freelancerowi wykonanie projektów kostiumów do spektaklu. Po czasie dowiedzieliśmy się, że bardzo podobne stroje – z pewnymi zmianami – zostały wykorzystane przez tego samego projektanta w innym teatrze. Nie podpisywaliśmy z twórcą pisemnej umowy. Czy mamy prawo sprzeciwić się ponownemu wykorzystaniu projektów? Czy przysługują nam jakiekolwiek prawa autorskie do tych kostiumów?
Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka książki „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” zapowiedziała w marcu złożenie pozwu przeciwko wydawnictwu w związku z wynagrodzeniem nieproporcjonalnym do sukcesu kasowego książki. Umożliwia to tzw. klauzula bestsellerowa w prawie autorskim, czyli dość rzadko stosowana zasada, która uległa znacznej zmianie 20 września 2024 r. Przyjrzyjmy się więc sprawie pod kątem prawnym.
Czy pracownik lub współpracownik instytucji kultury może korzystać z ochrony prawnej jako twórca? W praktyce często to właśnie oni, na zlecenie instytucji, tworzą utwory muzyczne, plastyczne, literackie czy audiowizualne. Jednak czy fakt wykonywania pracy na rzecz instytucji ogranicza ich prawa autorskie? Sprawdź, w jakim zakresie mogą podlegać ochronie i jakie konsekwencje ma to dla instytucji kultury.
Odwołanie dyrektora instytucji kultury to proces podlegający ścisłym ograniczeniom ustawowym. Choć powołanie następuje na czas określony, wcześniejsze zakończenie kadencji może nastąpić wyłącznie z przyczyn enumeratywnie wskazanych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Organizator, chcąc odwołać dyrektora, musi nie tylko wskazać konkretną, rzeczywistą i uzasadnioną przyczynę, lecz także za...
Wynagrodzenie dyrektora instytucji kultury jest ściśle regulowane przez przepisy prawa, które jasno określają zasady i ograniczenia dotyczące jego ustalania. Dyrektor, choć zatrudniony na podstawie powołania, pozostaje pracownikiem, a zatem dotyczą go zarówno przepisy ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, jak i tzw. ustawy kominowej oraz rozporządzenia ws. wynagradzania. Sprawdź, jak ustalić ...
Mam pytanie odnośnie dyrektora ośrodka kultury, który wcześniej był pracownikiem biblioteki. Pracownik, na pewien okres pełnił obowiązki dyrektora. Po ogłoszeniu konkursu na dyrektora, wygrał ten konkurs i został dyrektorem jednostki na podstawie nawiązania stosunku pracy z powołania. Poprzednia umowa o pracę nie została zakończona i pracownik nie otrzymał świadectwa pracy. Czy dyrektor po upływie powołania może powr...
Od marca 2023 r. kilku Ukraińców pracuje w naszej instytucji kultury na podstawie powiadomienia przez stronę praca.gov.pl. Tytuł pobytowy to PESEL UKR. Czy nadal obowiązuje zasada, że najpóźniej 18 miesięcy od zatrudnienia muszą oni złożyć wniosek o pobyt czasowy w związku z pracą? Z tego, co wiemy okres ochrony czasowej wydłużył się do września 2025 r. Kiedy pracownicy z Ukrainy, o których wspomniałam powyżej muszą ...
Przełamuje pierwsze lody, buduje mosty, pomaga nawiązać nić pozarumienia, ułatwia kontakt nawet bez znajomości języka, nie wymaga dużych nakładów, na początku potrzebuje przede wszystkim zaangażowania. Kultura, bo o niej mowa, okazuje się na wagę złota w obliczu przebywających do Polski uchodźców z Ukrainy i rosnącej potrzeby integracji. Sprawdźmy zatem, jak możemy się integrować za sprawą kultury.
Czy można jedną uchwałą zarówno utworzyć instytucję kultury, jak i nadać jej statut? Wojewoda Śląski nie ma wątpliwości: nie. W swoim rozstrzygnięciu nadzorczym stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Bielsku-Białej, która próbowała połączyć te dwie decyzje w jednym akcie. Organ nadzoru uznał, że doszło do istotnego naruszenia prawa – akt utworzenia instytucji kultury ma bowiem charakter wewnętrzny, natomiast ...
Statut instytucji kultury musi zawierać zapisy dotyczące organów doradczych oraz sposobu ich powoływania – to wymóg wynikający wprost z ustawy o działalności kulturalnej. Tymczasem w praktyce pojawiają się błędne interpretacje, w których kompetencje dyrektora instytucji są ograniczane np. przez samorząd. Kto tak naprawdę ma prawo powołać radę programową lub inny organ doradczy? Czy udział władz gminy w tym procesie m...
Instytucje kultury – zarówno państwowe, jak i samorządowe – funkcjonują na podstawie jasno określonych zasad wynikających z ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Kluczowym dokumentem określającym ich strukturę, cele i sposób działania jest statut, który musi zostać nadany przez właściwego organizatora. Sprawdź, jakie obowiązki spoczywają na organizatorze i w jakim trybie nadaje się statut ins...
Jesteśmy samorządową instytucją kultury. Chcemy zatrudnić osobę, która będzie, między innymi, zastępowała osobę w kasie, tj. obsługiwała klientów (sprzedaż biletów, przyjmowała płatności za warsztaty itd.). Czy taka osoba powinna mieć zaświadczenie o niekaralności czy wystarczy oświadczenie o niekaralności?
Nasz dom kultury jest organizatorem konkursów skierowanych do dzieci. W skład jury często wchodzą osoby niebędące pracownikami etatowymi naszej instytucji – współpracujemy z nimi na podstawie umów zlecenia. Czy fakt, że dana osoba pełni rolę jurora w konkursach z udziałem dzieci, nakłada na nas obowiązek sprawdzenia jej w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz pozyskania od niej stosownego zaświadczeni...
Mam pytanie odnośnie zaświadczenia o niekaralności za przestępstwa seksualne. Czy takie zaświadczenie musi przedstawić instytucji osoba, która prowadzi zajęcia z osobami nieletnimi, ale z instytucją ma podpisaną jedynie umowę na wynajem lokalu. Instytucja kultury nie zatrudnia takiej osoby do prowadzenia jakichkolwiek zajęć. Czy osoba wynajmująca salę na zajęcia z dziećmi ma obowiązek okazanie ww. zaświadczenia.
W jakim zakresie gmina może przyznawać nagrody za osiągnięcia w dziedzinie kultury? Czy działalność twórcza prowadzona na jej terenie wystarczy, by ubiegać się o takie wyróżnienie? A może o przyznaniu nagród mogą decydować także budżetowe możliwości samorządu? Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podkarpackiego z 24 maja 2024 r. rzuca światło na istotne ograniczenia kompetencji organów gminnych w tym zakresie. Analizuj...
Wojewoda Lubelski stwierdził nieważność części uchwały Rady Gminy Łomazy w sprawie nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Kultury. W rozstrzygnięciu nadzorczym z 1 sierpnia 2024 r. wskazano, że rada naruszyła ustawowy zakres kompetencji, przekazując Wójtowi Gminy możliwość określania zadań instytucji kultury oraz regulując kwestie kwalifikacji pracowników, mimo braku podstawy prawnej. Zakwestionowane przepisy uchwały nar...
Czy można skutecznie zakwestionować decyzję Komisji Konkursowej, która nie dopuściła kandydata do drugiego etapu konkursu na dyrektora instytucji kultury? W przypadku konkursu na stanowisko dyrektora Opery Wrocławskiej Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że odmowa dopuszczenia do udziału w konkursie nie podlega kontroli sądów administracyjnych. Nie oznacza to jednak, że kandydat pozbawiony jest całkowi...
Zebraliśmy uwagi do ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej Zakończyliśmy zbieranie propozycji i uwag do ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Do udziału w pracach zaprosiliśmy przedstawicieli środowiska kultury. Do Ministerstwa