ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE NR NP-III.4131.1.62.2024.4

Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.)

orzekam

nieważność § 12 załącznika nr 2 do uchwały nr LXIX/573/2024 Rady Miejskiej w Krobi z dnia 31 stycznia 2024 r. w sprawie połączenia samorządowych instytucji kultury: Gminnego Centrum Kultury i Rekreacji im. Jana z Domachowa Bzdęgi w Krobi i Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Krobi w jedną samorządową instytucję kultury - ze względu na istotne naruszenie prawa.

Uzasadnienie

W dniu 31 stycznia 2024 r. Rada Miejska w Krobi podjęła uchwałę nr LXIX/573/2024 w sprawie połączenia samorządowych instytucji kultury: Gminnego Centrum Kultury i Rekreacji im. Jana z Domachowa Bzdęgi w Krobi i Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Krobi, zwaną dalej „uchwałą". Statut Biblioteki i Centrum Kultury, Rekreacji im. Jana z Domachowa Bzdęgi w Krobi stanowi załącznik nr 2 do uchwały, zwany dalej „Statutem".

Uchwałę podjęto na podstawie „art. 9 ust. 1, art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 z późn. zm.) oraz art. 9 ust. 1 art. 13 ust. 1 i 2, art. 18 ust. 1, 2 i art. 19 ust. 1-4 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 87) oraz art. 10 i art. 13 ust. 1, 7 i 8 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Dz. U. z 2022 r. poz. 2393)”.

Uchwała została doręczona Wojewodzie Wielkopolskiemu w dniu 5 lutego 2024 r.

Dokonując oceny zgodności z prawem przedmiotowej uchwały, organ nadzoru stwierdził, co następuje:

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 87) zwanej dalej „ustawą": „Instytucje kultury działają na podstawie aktu o ich utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora". Natomiast zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy: „Statut zawiera: 1) nazwę, teren działania i siedzibę instytucji kultury; 2) zakres działalności; 3) organy zarządzające i doradcze oraz sposób ich powoływania; 4) określenie źródeł finansowania; 5) zasady dokonywania zmian statutowych; 6) postanowienia dotyczące prowadzenia działalności innej niż kulturalna jeżeli instytucja zamierza działalność taką prowadzić". Natomiast zgodnie z art. 13 ust. 3 ustawy: "Organizację wewnętrzną instytucji kultury określa regulamin organizacyjny nadawany przez dyrektora tej instytucji, po zasięgnięciu opinii organizatora oraz opinii działających w niej organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców".

Przepis § 12 Statutu stanowi, że: „Organizację wewnętrzną Biblioteki określa regulamin organizacyjny, nadawany przez Dyrektora, po zasięgnięciu opinii Burmistrza Krobi.".

Zgodnie z treścią powołanego przepisu, ustawodawca nakłada na dyrektora obowiązek zasięgnięcia opinii organizatora, ale także opinii działających w instytucji organizacji związkowych i stowarzyszeń twórców. Modyfikacja powołanego przepisu Statutu jest niezgodna z prawem i stanowi istotne naruszenie art. 13 ust. 3 ustawy (zob. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 16 września 2014 r., IV SA/Gl 1155/13, CBOSA).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 8 lutego 2017 r., III SA/Łd 35/17, CBOSA uznał, że: "W orzecznictwie sądowoadministracyjnym utrwalone jest słuszne stanowisko, iż powtórzenie regulacji ustawowych bądź ich modyfikacja oraz uzupełnienie przez przepisy stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego jest niezgodne z zasadami legislacji i stanowi wykroczenie poza zakres ustawowego upoważnienia. Uchwała rady gminy nie może regulować jeszcze raz tego, co jest już zawarte w obowiązującej ustawie. Taka uchwała, jako istotnie naruszająca prawo, jest nieważna. Zawsze, bowiem tego rodzaju powtórzenie jest normatywnie zbędne, gdyż powtarzany przepis już obowiązuje. Jest też dezinformujące, bowiem trzeba liczyć się z tym, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście uchwały, w której go powtórzono, co może prowadzić do całkowitej lub częściowej zmiany intencji prawodawcy, a więc do naruszenia wymagania adekwatności. Uchwała nie powinna zatem powtarzać przepisów ustawowych, jak też nie może zawierać postanowień sprzecznych z ustawą. W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się bowiem, że naruszenie powyższych zasad techniki prawodawczej stanowi przede wszystkim nieuprawnione wejście prawodawcy miejscowego w sferę kompetencji zastrzeżonych wyłącznie dla ustawodawcy (twórcy prawa powszechnie obowiązującego), co może wywołać u adresatów norm wadliwe przekonanie, że transportowane na grunt lokalny normy prawa powszechnie obowiązującego, są jedynie normami prawa miejscowego, które wiążą wyłącznie na obszarze właściwości lokalnego prawodawcy".

W świetle powyższego, należało orzec jak w sentencji rozstrzygnięcia nadzorczego.

Pouczenie

1. Stwierdzenie nieważności uchwały, zgodnie z art. 92 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.

2. Niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze może być zaskarżone do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od daty jego doręczenia, za pośrednictwem Wojewody Wielkopolskiego.