Pytania i wątpliwości, jakie nasuwają się przy stosowaniu przepisów ustawy, szczególnie po rozszerzeniu jej unormowań w następstwie nowelizacji dokonanej ustawą z 28 lipca 2023 r. zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606) – tzw. ustawą Kamilka – są zgłaszane również przez pracodawców i inne jednostki organizacyjne, których aktywność przewiduje kontakt z małoletnimi; należą do nich m. in. instytucje kultury. Obserwując prowadzoną w ostatnich miesiącach merytoryczną dyskusję między RPO i MS, można się spodziewać, że w najbliższym czasie przedstawiony zostanie przez rząd Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt zmian do ustawy. Udoskonalenie obowiązujących przepisów powinno służyć realizacji naczelnego celu, jakim jest ochrona małoletnich, przy jednoczesnym wyeliminowaniu niezamierzonych negatywnych skutków obecnych, nie w pełni optymalnych unormowań. Poniżej omówiono najważniejsze spostrzeżenia RPO oraz stanowiska wyrażone przez MS.

Wtórna wiktymizacja ofiar i stygmatyzacja rodzin sprawców

Od 2018 r. RPO sygnalizował Ministrowi Sprawiedliwości, że w świetle badań widać jednoznacznie, iż dzieci osób umieszczonych w publicznych rejestrach sprawców przestępstw na tle seksualnym odczuwają znaczne niedogodności w swoim otoczeniu – odrzucenie, czy wręcz wrogość i prześladowanie. Szczególnym, kwalifikowanym przypadkiem jest sytuacja, gdy te same dzieci były wcześniej ofiarami przestępcy seksualnego. Nie dość, że zostają one społecznie napiętnowane z powodu winy rodzica, czy innego sprawcy, to dodatkowo dochodzi do powtórnej wiktymizacji poprzez przypomnienie im traumatycznych doznań z przeszłości.

Z takimi sytuacjami mamy obecnie do czynienia w Polsce na skutek udostępnienia Rejestru publicznego, na mocy przepisów ustawy z 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (zgodnie z art. 16 ustawy, dane z Rejestru publicznego – podobnie zresztą jak dane oraz Rejestru osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze – są dostępne bez ograniczeń oraz publikowane na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej MS).

Korzyści

Z komentarza eksperta Prawo i finanse w kulturze dowiesz się:

Jakie dylematy wynikają z takich zagadnień, jak:

• Wtórna wiktymizacja ofiar i stygmatyzacja rodzin sprawców
• Procedura umieszczania danych osobowych w Rejestrze
• Niekonsekwencja dotycząca zamieszczania w Rejestrze danych osób nieletnich
• Weryfikacja osób i standardy ochrony małoletnich
• Blokada relacji z dzieckiem

Przeczytaj także:

Odpowiedzialność karna w ustawie Kamilka – wskazówki dla dyrektora instytucji kultury

Standardy Ochrony Małoletnich - kontrole w instytucji kultury

Standardy Ochrony Małoletnich – jakie informacje uzyskać przed dopuszczeniem osoby do kontaktu z osobami małoletnimi

Ustawa Kamilka - analiza zdarzeń skutkujących śmiercią lub ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu małoletniego

Pobierz wzory dokumentów:

Wzory standardów ochrony małoletnich w postaci wytycznych

Standardy ochrony małoletnich: Zapytanie o udzielenie informacji o osobie z Krajowego Rejestru Karnego

Standardy Ochrony Małoletnich – oświadczenia w procedurze sprawdzenia

Standardy Ochrony Małoletnich – upoważnienie do przeprowadzenia kontroli

Standardy ochrony małoletnich a spotkania autorskie, warsztaty i zajęcia w bibliotece

Polecamy także książkę:

Standardy ochrony małoletnich w instytucjach kultury. Obowiązki dyrektora, dokumentacja, odpowiedzi na pytania