Do 30 grudnia 2022 r. obowiązkowy profil informacyjny na PUE ZUS

1 stycznia 2023 r. wchodzi w życie art. 47b ustawy systemowej wprowadzający obowiązek założenia profilu informacyjnego na platformie PUE ZUS przez wszystkich płatników składek. Obecnie z obowiązku tego zwolnieni są płatnicy rozliczający składki za nie więcej niż 5 osób.

Profil musi być założony w ciągu 7 dni od:

• daty zatrudnienia pierwszego pracownika lub powstania obowiązku prawnego uzasadniającego objęcie obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnym i rentowymi pierwszej osoby,
• daty powstania obowiązku ubezpieczeń emerytalno-rentowych dla ubezpieczonych wyłącznie zobowiązanych do płacenia składek na własne ubezpieczenia lub na ubezpieczenia osób z nimi współpracujących.

Płatnicy będą zobowiązani do utrzymania aktywnego profilu informacyjnego przez cały okres prowadzenia z ZUS rozliczeń w zakresie składek.

W przypadku niedopełnienia omawianego obowiązku profil założy ZUS, któremu płatnik będzie musiał przekazać swój adres elektroniczny.

Umowy zlecenia od 1 stycznia 2023 r.

Płatnicy składek zatrudniający zleceniobiorców, którzy tego rodzaju umowy mają podpisane jeszcze z innymi podmiotami, muszą sprawdzić, czy zmiana minimalnego wynagrodzenia za pracę nie spowoduje zmian w zakresie objęcia wspomnianych osób ubezpieczeniami społecznymi. Odpowiednio stosuje się tu bowiem art. 9 ust. 2c ustawy systemowej. Zgodnie z nim osoby zatrudnione na podstawie kilku umów zlecenia objęte są obowiązkiem ubezpieczeń społecznych tylko z tych umów, których łączna podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych w danym miesiącu nie osiąga poziomu wynagrodzenia minimalnego, zgodnie z chronologią ich zawierania.

Warto zaznaczyć, że przepis ten dotyczy nie tylko umów zlecenia, ale również umów agencyjnych oraz innych umów o świadczenie usług, w stosunku do których stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Wynagrodzenie minimalne w 2022 roku wynosi 3.010, a w roku 2023 wzrośnie dwukrotnie, tj. od 1 stycznia do kwoty 3.490 zł oraz ponownie od 1 lipca do 3.600 zł.

Wzrost wynagrodzenia minimalnego nie wpłynie na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie bowiem z art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. e oraz art. 82 ust. 1 ustawy zdrowotnej, każda umowa zlecenia objęta jest obowiązkowo tym ubezpieczeniem – bez względu na ich liczbę i wysokość wynagrodzenia.

Nie trzeba sprawdzać umów zlecenia zawartych z uczniami szkół ponadpodstawowych i studentami w wieku do ukończenia 26 lat, ponieważ nie rodzą one w ogóle obowiązku ubezpieczeń społecznych. Nie są też objęte ubezpieczeniem zdrowotnym.

Sprawdzeniem, czy zmiana wynagrodzenia minimalnego nie wpłynęła na obowiązek ubezpieczeń społecznych powinny być też objęte umowy zlecenia zawarte z osobami zatrudnionymi równocześnie w innych podmiotach na podstawie umów o pracę. Zgodnie bowiem z art. 9 ust. 1–1a ustawy systemowej, umowy zlecenia zawarte z obcym pracownikiem objęte są obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi (poza ubezpieczeniem chorobowym) tylko, jeśli podstawa składek emerytalno-rentowych ze stosunku pracy, w przeliczeniu na okres miesiąca, jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Nowe kwoty graniczne przy urlopie wychowawczym 1 stycznia 2023 r. oprócz wynagrodzenia minimalnego zmieni się także prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie przyjęte do ustalenia rocznej podstawy składek emerytalno-rentowych. To spowoduje zmianę minimalnej i maksymalnej podstawy składek osób objętych ubezpieczeniami z tytułu pobytu na urlopie wychowawczym. Podstawę składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w przypadku tej grupy osób stanowi kwota odpowiadająca 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa w art. 19 ustawy. Podstawa ta nie może jednak być wyższa niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy i niższa niż 75% wynagrodzenia minimalnego.

Z projektu ustawy budżetowej na rok 2023 wynika, że prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne w przyszłym roku wzrośnie z aktualnie obowiązującej kwoty 5.922 zł do 6.935 zł.

1 stycznia 2023 r. minimalna podstawa składek emerytalno-rentowych osób objętych ubezpieczeniami z tytułu pobytu na urlopie wychowawczym wzrośnie więc z kwoty 2.257,50 zł (3.010 zł × 75%) do 2.617,50 zł (3.490 zł × 75%). Kolejny jej wzrost nastąpi od 1 lipca i wyniesie ona wówczas 2.700 zł (3.600 zł × 75%).

Z początkiem przyszłego roku wzrośnie również podstawa maksymalna – z kwoty 3.553,20 zł (5.922 zł × 60%) do 4.161 zł (6.935 zł × 60%).