Wiedza i Praktyka Sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a
03-918 Warszawa
przed nami kolejny rok pełen zmian, a 2026 – jak już dziś wiemy – nie będzie rokiem prostym dla działów kadr i płac. Nowe przepisy wchodzące w życie od stycznia wprowadzają istotne zmiany zarówno w zakresie wyliczeń wynagrodzeń, jak i obowiązków dokumentacyjnych. Zmieniają się wartości kluczowych wskaźników, limity podatkowe, zasady naliczania zasiłków i ekwiwalentów. Wchodzą nowe obowiązki w zakresie jawności wynagr...
Jawność wynagrodzeń przestaje być „miłym dodatkiem” do polityki HR, a staje się twardym obowiązkiem prawnym – z konkretnymi sankcjami finansowymi w tle. Z drugiej strony mamy RODO, ochronę danych osobowych, klauzule informacyjne, minimalizację danych i ryzyko naruszenia prywatności pracowników. Na szkoleniu krok po kroku rozbieramy na czynniki pierwsze najtrudniejsze pytania: czy wynagrodzenie to dana wrażliwa? Jak d...
Jak zabezpieczyć interesy pracowników, którzy w imieniu pracodawcy kupują usługi noclegowe, paliwo czy bilety kolejowe, a potem muszą rozliczyć się z tych kosztów? Czy wystarczy podać numer NIP na paragonie, czy trzeba zadbać o pełną fakturę z kodem QR i numerem KSeF? W praktycznym szkoleniu Izabela Leśniewska pokazuje, jak przygotować wewnętrzne identyfikatory pracowników, na czym polega ich funkcjonalność w KSeF i ...
📢 Planujemy zmiany w usłudze automatycznego pobierania raportów e-ZLA na portalu eZUS. 📄 Od 9⃣ stycznia w raportach pojawi się informacja o dokumencie ZLA/K, który lekarz orzecznik wystawia w przypadku skrócenia zwolnienia. 📥 Już teraz udostępniliśmy zaktualizowaną
Wynagrodzenie dyrektora instytucji kultury jest ściśle regulowane przez przepisy prawa, które jasno określają zasady i ograniczenia dotyczące jego ustalania. Dyrektor, choć zatrudniony na podstawie powołania, pozostaje pracownikiem, a zatem dotyczą go zarówno przepisy ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, jak i tzw. ustawy kominowej oraz rozporządzenia ws. wynagradzania. Sprawdź, jak ustalić ...
Odwołanie dyrektora instytucji kultury to proces podlegający ścisłym ograniczeniom ustawowym. Choć powołanie następuje na czas określony, wcześniejsze zakończenie kadencji może nastąpić wyłącznie z przyczyn enumeratywnie wskazanych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Organizator, chcąc odwołać dyrektora, musi nie tylko wskazać konkretną, rzeczywistą i uzasadnioną przyczynę, lecz także za...
Instytucja kultury zawarła umowę o dzieło na stworzenie interaktywnej wizualizacji obejmującej widok z lotu ptaka, wirtualny spacer, fazy budowlane i film 3d. Całość zlecenia to 50.000 zł. Wykonawca przenosi na Zamawiającego autorskie prawa majątkowe do dzieła. Jak prawidłowo zaksięgować koszty? Czy film to wartości niematerialna i prawne?
W polityce rachunkowości przyjętej przez muzeum wskazano, że muzealia podlegają inwentaryzacji w formie weryfikacji, zgodnie z częstotliwością określoną w rozporządzeniu Ministra Kultury z 30 sierpnia 2004 r. w sprawie zakresu, form i sposobu ewidencjonowania zabytków w muzeach. Dokument ten przewiduje weryfikację muzealiów co 5 lat od zakończenia poprzedniej kontroli. Tymczasem ustawa z 29 września 1994 r. o rachunk...
Jak wynika z obwieszczenia Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 lutego 2025 r., przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2024 r. wyniosło 7140,52 zł, a w drugim półroczu 2024 r. wyniosło 7262,39 zł. Zatem podstawą obliczenia odpisu na ZFŚS w 2025 r. jest kwota przeciętnego wynagrodz...
Obliczanie okresu zasiłkowego to kluczowy element rozliczania nieobecności pracowników. Błędy, takie jak nieprawidłowe sumowanie zwolnień lekarskich, nieuwzględnianie wcześniejszych okresów choroby czy błędna interpretacja przerw między absencjami, mogą prowadzić do nieuprawnionych wypłat lub przedwczesnego zakończenia zasiłku. Sprawdź zasady na 2025 rok, omawiamy częste pomyłki oraz podpowiadamy, jak ich unikać. Spr...
Miejski Dom Kultury otrzymał od pracownika artystycznego wypowiedzenie umowy o pracę, w którym pracownik wskazał jako przyczynę: „W związku z nieudzieleniem mi urlopu bezpłatnego do czasu osiągnięcia wieku emerytalnego, wypowiadam umowę o pracę zawartą (…) pomiędzy (…) a (…) z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie w dniu 30 września 2025 r. Moim zamiarem jest przejście na emeryturę w wieku em...
Instytucje kultury – podobnie jak wszystkie inne jednostki zatrudniające pracowników – muszą w najbliższym czasie dostosować swoje działania do zupełnie nowych zasad kształtowania polityki płacowej. W związku z wdrażaniem dyrektywy 2023/970/UE Polska zobowiązana jest do wprowadzenia przepisów, które zrewolucjonizują sposób wynagradzania w sektorze publicznym i samorządowym – w tym w muzeach, domach kultury, bibliotek...
Wraz z wdrażaniem unijnej dyrektywy 2023/970/UE, dyrektorzy teatrów, muzeów, bibliotek, domów kultury i filharmonii będą zobowiązani do wprowadzenia nowych procedur w zakresie jawności wynagrodzeń i równego traktowania. Od 24 grudnia 2025 r. oraz 7 czerwca 2026 r. zaczną obowiązywać konkretne przepisy wymagające m.in. raportowania luki płacowej, udostępniania informacji porównawczej dla pracowników, określenia jawnyc...
Konkursy organizowane przez instytucje kultury to świetny sposób na promowanie twórczości i aktywności społecznej. Jednak dla zwycięzców pojawia się kluczowe pytanie: czy nagroda podlega opodatkowaniu. A jeśli tak – w jaki sposób ją rozliczyć? Dowiedz się także, czy instytucja kultury może przyznać nagrody w konkursie, który nie ma regulaminu
To wójt jako organ wykonawczy gminy powołuje dyrektora instytucji kultury, ustala jego wynagrodzenie i wykonuje wobec niego obowiązki pracodawcy. To on udziela urlopu wypoczynkowego, podpisuje polecenia wyjazdów służbowych i podejmuje kluczowe decyzje kadrowe. Dowiedz się, na jakich zasadach odbywa się nawiązanie stosunku pracy dyrektora instytucji kultury i jakie przepisy regulują jego status.
Instytucje kultury, zarówno samorządowe, jak i państwowe, muszą dostosować się do nowych przepisów wynikających z ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Od 1 czerwca 2025 r. muszą zgłaszać wolne miejsca pracy do centralnej bazy ofert – ePraca. Celem systemu jest automatyczne dopasowywanie ofert z CV kandydatów, co ma usprawnić proces rekrutacji i zwiększyć szanse osób bezrobotnych na zatrudnienie. Sprawdź, jak...
Czy można skutecznie zakwestionować decyzję Komisji Konkursowej, która nie dopuściła kandydata do drugiego etapu konkursu na dyrektora instytucji kultury? W przypadku konkursu na stanowisko dyrektora Opery Wrocławskiej Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że odmowa dopuszczenia do udziału w konkursie nie podlega kontroli sądów administracyjnych. Nie oznacza to jednak, że kandydat pozbawiony jest całkowi...
Wojewoda Lubelski stwierdził nieważność części uchwały Rady Gminy Łomazy w sprawie nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Kultury. W rozstrzygnięciu nadzorczym z 1 sierpnia 2024 r. wskazano, że rada naruszyła ustawowy zakres kompetencji, przekazując Wójtowi Gminy możliwość określania zadań instytucji kultury oraz regulując kwestie kwalifikacji pracowników, mimo braku podstawy prawnej. Zakwestionowane przepisy uchwały nar...
Dostawa towarów lub świadczenie usług związane z usługą organizacji półkolonii, nie mają na celu osiągnięcia dodatkowego dochodu, co uprawnia do rozciągnięcia zwolnienia przedmiotowego także na te czynności. Potwierdza to interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 14 marca 2024 r. (nr 0111-KDIB3-2.4012.6.2024.2.MGO).
Fundacja prowadząca działalność kulturalną nie może odliczyć podatku VAT od wydatków poniesionych na utworzenie miejsc pracy w przedsiębiorstwie społecznym – nawet jeśli środki na ten cel pochodzą z dotacji, a zatrudnienie umożliwia świadczenie usług kulturalnych. Potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, powołując się na art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz fakt, że fundacja korzysta ze zwolnienia z VAT na ...
Do kiedy trzeba przesłać fakturę do KSeF i co oznacza ustawowe „niezwłocznie po wystawieniu”? Czy podatnik ma obowiązek codziennie wysyłać faktury, czy może zrobić to zbiorczo raz w tygodniu? Przepisy nie wskazują jednoznacznej liczby dni – kluczowy jest termin wystawienia faktury, wynikający z art. 106i ustawy o VAT. W praktyce oznacza to, że faktura ustrukturyzowana uznawana jest za wystawioną dopiero w dniu jej pr...
Każdy dyrektor instytucji kultury może w dowolnym momencie otrzymać wniosek o udostępnienie informacji publicznej – nawet od osoby niepełnoletniej, dziennikarza czy organizacji społecznej. W takiej sytuacji kluczowe jest prawidłowe zidentyfikowanie, czy żądane dane mają charakter informacji publicznej oraz jakim trybem i w jakim terminie należy na taki wniosek odpowiedzieć. W artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak po...
Koncerty i wieczory taneczne prowadzone przez artystów mogą korzystać ze zwolnienia z VAT – potwierdził Dyrektor KIS w najnowszej interpretacji. Kluczowe jest, aby miały one charakter twórczy, improwizowany i stanowiły bezpośredni kontakt publiczności z wykonawcą, co wpisuje się w definicję usług kulturalnych. Decyzja ta ma istotne znaczenie dla twórców i artystów wykonawców, zwłaszcza w kontekście utrzymania zwolnie...
Instytucje kultury – takie jak teatry, muzea, biblioteki czy domy kultury – szczególnie często korzystają z funduszu socjalnego, organizując imprezy integracyjne, finansując wypoczynek pracowników i ich rodzin, czy przyznając zapomogi. Jednak nawet świadczenia powszechnie uznawane za „niesporne” mogą rodzić wątpliwości: kiedy można pominąć kryterium socjalne? które formy wypoczynku dzieci podlegają zwolnieniu z PIT? ...
W 2025 roku zasady zatrudniania cudzoziemców na podstawie oświadczenia zostały szczegółowo uregulowane w nowej ustawie o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom. Procedura ta, stosowana głównie wobec obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Ukrainy, pozwala na szybkie i mniej sformalizowane rozpoczęcie pracy w Polsce, ale wiąże się z jasno określonymi warunkami. Pracodawca musi złożyć oświadc...
Zatrudniliśmy pracownicę na 3/4 etatu z niepełnosprawnością umiarkowaną – sprzątaczka. Korzystamy ze zniżki PFRON z tytułu zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością. Pani zgłosiła niepełnosprawność pracodawcy po zatrudnieniu więc czy należy orzeczenie lekarskie uzupełnić o tę informację? Ponadto ile wynosi czas pracy przy zastosowaniu zmniejszenia wymiaru czasu pracy przy 3/4 etatu. Pani pracuje 5 dni w tygodniu po 6 ...
Dla dyrektora instytucji kultury, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie kadrowo-finansowe jednostki, błędne naliczenie zasiłku macierzyńskiego to ryzyko korekt w ZUS i dodatkowych wypłat. Ten przewodnik pomoże Ci uniknąć tych problemów – dowiesz się, jak prawidłowo ustalić wysokość zasiłku w zależności od rodzaju i terminu urlopu, kiedy stosować stawkę 100%, kiedy 70%, a kiedy 81,5% oraz jak rozliczyć zasiłek ...
Na mocy rozstrzygnięcia nadzorczego z 3 stycznia 2025 r. Wojewoda Lubelski stwierdził nieważność części uchwały Rady Gminy Biszcza w sprawie nadania statutu Gminnemu Ośrodkowi Kultury, Sportu i Rekreacji. Zakwestionowany zapis dotyczył kadencji dyrektora instytucji – ustalono ją bowiem w przedziale od 1 do 5 lat, podczas gdy ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej jednoznacznie określa minimalną...
Biblioteki, muzea, galerie i teatry coraz chętniej sięgają po rozwiązania sztucznej inteligencji do digitalizacji zbiorów, interaktywnych wystaw czy automatyzacji komunikacji z odbiorcami. Jednak za innowacyjnością idzie również odpowiedzialność – szczególnie w obszarze prawa autorskiego. Bez wyraźnych zasad i świadomości prawnej wykorzystanie sztuczna inteligencja może rodzić poważne ryzyka: od niezamierzonego narus...
Czy dyrektor biblioteki zatwierdza plan finansowy swojej instytucji? W świetle obowiązujących przepisów – nie. Jego rolą jest ustalenie tego planu, a nie jego zatwierdzanie. To pozornie drobne rozróżnienie ma jednak istotne znaczenie praktyczne i formalne. Przekonała się o tym Rada Miejska Dębna, której zapisy statutu Biblioteki Publicznej im. Antoniego Dobrowolskiego zostały unieważnione przez Wojewodę Zachodniopomo...
Nowe przepisy dotyczące cyberbezpieczeństwa nie omijają instytucji kultury. Dyrektywa NIS-2, którą Polska ma obowiązek wdrożyć do krajowego porządku prawnego, niesie ze sobą konkretne obowiązki również dla bibliotek, muzeów, teatrów i innych instytucji działających w tym sektorze. Projekt nowelizacji ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (UKSC) z lutego 2025 r. nie pozostawia wątpliwości: zmiany nadchodzą sz...
Jesteśmy samorządową instytucją kultury. Zatrudniamy 18 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Proszę o poradę w sprawie rezygnacji z tworzenia ZFŚS na kolejny rok a w to miejsce wprowadzenia wypłacania świadczenia urlopowego od następnego roku. W jaki sposób przeprowadzić tę zmianę? W instytucji został wybrany przedstawiciel pracowników. Regulacje dotyczące ZFŚS i wypłaty świadczenia urlopowego zawarte są w Usta...
Dwoje pracowników dostarczyła zaświadczenia z KRUS. Pracownica 1: podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników w okresie1 kwietnia 2007 r. do 3 listopada 2013 r. z mocy ustawy w zakresie emerytalno- rentowym oraz wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim jako domownik. Pracownica 2: kontynuowała ubezpieczenie przed 1991 r. w okresach: 1 stycznia 1989 r. – 31 grudnia 1990 r., podlegała ubezpieczeniu społec...
Nasza instytucja kultury otrzymała przekazane na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego od organizatora pozostałe środki trwałe, w skład których wchodzą: mikrofon bezprzewodowy 1 szt.: 599,00 zł statyw mikrofonowy 1 szt.: 178,00 zł statyw mikrofonowy 1 szt.: 178,00 zł Zgodnie z zapisami polityki rachunkowości w naszej instytucji na koncie 013 “Środki trwałe amortyzowane jednorazowo – wyposażenie” pozostałe śro...
Nasza instytucja kultury wystawia Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej (GOPS) noty księgowe na podstawie zawartych porozumień dotyczących partycypacji w kosztach dostawy energii elektrycznej, usług dystrybucji oraz ogrzewania (pompa ciepła i instalacja fotowoltaiczna). GOPS zajmuje pomieszczenia będące własnością naszej instytucji, a jego udział w kosztach mediów wynosi 80% wartości wykazanej na fakturach otrzymywany...
Imprezy masowe w instytucjach kultury to temat, który z pozoru dotyczy jedynie największych wydarzeń. W praktyce może objąć jednak także działalność codzienną wielu placówek. Wydarzenia artystyczne, koncerty plenerowe, wystawy czy projekcje mogą – zależnie od formy, miejsca i liczby uczestników – podlegać rygorystycznym regulacjom ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Dla dyrektora instytucji kultury oznacza to n...
Organizacja imprezy masowej w instytucji kultury – czy to koncert, festiwal, spektakl plenerowy czy wystawa o podwyższonym ryzyku frekwencji – wymaga spełnienia wielu wymogów formalnych, w tym uzyskania opinii odpowiednich służb. Jednym z kluczowych kroków jest wystąpienie do Policji, Straży Pożarnej, inspekcji sanitarnej oraz dysponenta zespołów ratownictwa medycznego o ocenę bezpieczeństwa planowanego wydarzenia. W...
Wniosek o informację publiczną może trafić do instytucji kultury w każdej chwili – ustnie, mailowo, a nawet anonimowo. Może go złożyć dziennikarz, organizacja społeczna, a także… dziesięcioletni uczeń. Kluczowe znaczenie ma szybka i prawidłowa reakcja dyrektora – zgodna z ustawą, ale i bezpieczna organizacyjnie. Sprawdź 10 najważniejszych zasad, którymi powinien kierować się dyrektor instytucji kultury (lub upoważnio...
Prawidłowy dobór członków komisji inwentaryzacyjnej ma kluczowe znaczenie dla rzetelności spisu z natury i bezpieczeństwa majątku instytucji kultury. Przepisy oraz stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości wskazują, jakie osoby mogą wchodzić w skład komisji, kiedy dopuszczalne jest powołanie jednego komisarza spisowego oraz dlaczego przewodniczący i zespoły spisowe powinni być niezależni od bieżącej ewidencji zapa...
KSeF to nie tylko platforma do wystawiania faktur – to system, który przejmuje również funkcję ich przesyłania, odbierania, numerowania i przechowywania. Działa online, 24/7, a jego obsługa wymaga odpowiedniego uwierzytelnienia oraz przydzielenia uprawnień dla osób wystawiających i odbierających faktury w imieniu podatnika. Oprócz KSeF, od 2026 roku wchodzą w życie także inne zmiany w przepisach podatkowych, w tym: n...
Jesienią 2024 roku krajowe media, politycy i programiści żywo dyskutowali o decyzji Off Radio Kraków, które postawiło na dziennikarzy wygenerowanych przez sztuczną inteligencję. Nowi „AI-dziennikarze” – Emilia, Jakub i Alex – prowadzą autorskie audycje, komentują kulturę i technologię, a nawet przeprowadzają wywiady. Problem w tym, że nie istnieją naprawdę. Ich debiutancka rozmowa odbyła się z Wisławą Szymborską, zma...
Czy pracownik lub współpracownik instytucji kultury może korzystać z ochrony prawnej jako twórca? W praktyce często to właśnie oni, na zlecenie instytucji, tworzą utwory muzyczne, plastyczne, literackie czy audiowizualne. Jednak czy fakt wykonywania pracy na rzecz instytucji ogranicza ich prawa autorskie? Sprawdź, w jakim zakresie mogą podlegać ochronie i jakie konsekwencje ma to dla instytucji kultury.
Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji z 15 października 2024 r. ma dostosować krajowe regulacje do unijnego rozporządzenia „AI Act”. Już teraz wiadomo, że ustawa wprowadzi kluczowe zmiany w zakresie nadzoru i interpretacji przepisów dotyczących AI. Kto będzie sprawował kontrolę nad rynkiem AI w Polsce? Jakie kary grożą za naruszenia? I co te zmiany oznaczają dla instytucji kultury? Dowiedz się także, na c...
W ramach ZFŚS zakupiliśmy świadczenia rzeczowe (paczki świąteczne dla dzieci pracowników). Pracownicy przekroczyli limit 1.000 zł dlatego też został naliczony i zapłacony podatek do urzędu skarbowego. Jak ściągnąć zapłacony podatek od paczki danej pracownikowi? Czy pracownik powinien wpłacić podatek na konto ZFŚS?
Instytucje kultury, podobnie jak inne jednostki sektora finansów publicznych, muszą sporządzać sprawozdania finansowe zgodnie z przepisami rachunkowości. Jednak istnieją pewne uproszczenia, które mogą znacząco ułatwić ten proces i ograniczyć biurokrację. Warto zwrócić uwagę na możliwość stosowania uproszczonego bilansu oraz rachunku zysków i strat, jeśli instytucja spełnia określone kryteria. Jakie konkretne uproszcz...